Αμπέλι (Vitis vinifera)
Το αμπέλι είναι ένα φυλλοβόλο αναρριχητικό φυτό, γνωστό σε όλη τη Μεσόγειο, για τους υπέροχους τραγανούς καρπούς του, γεμάτους γλυκό χυμό. Καλλιεργείται σε διάφορα μέρη του κόσμου, για να παράξει επιτραπέζια σταφύλια αλλά και ακριβό κρασί, ενώ τα πλατιά τρυφερά φύλλα του είναι συστατικό παραδοσιακών πιάτων. Κατάλληλο για μεγάλες εκτάσεις σε αμπελώνες, αλλά και γλάστρες ή μοναχικό σε έναν κήπο, εκτός από τους πλούσιους κι αγαπημένους καρπούς δίνει σκιά, φρεσκάδα και μια χαρακτηριστική παραδοσιακή νότα στο τοπίο.
- Μέγεθος – Το ύψος του αμπελιού μπορεί να γίνει από 4 μέχρι 8 μέτρα, αν και αρκετές φορές, τα φυτά διαμορφώνονται σε σχήματα με αρκετά μικρότερο ύψος. Το πλάτος του φυτού συνήθως φτάνει από 1,5 έως 2,5 μέτρα και όλη του η ανάπτυξη ολοκληρώνεται μέσα σε 5 με 10 χρόνια.
- Φύλλωμα – Τα ζωηρά τρυφερά βλαστάρια του, εξοπλισμένα με μικρές λαχανί έλικες, τυλίγονται γύρω από διάφορες κατασκευές και σκαρφαλώνουν απλώνοντας τα πλατιά παλαμοειδή φύλλα τους, με τις γλυκιές πράσινες και μπρονζέ-μωβ αποχρώσεις. Το φθινόπωρο όλα τα φύλλα του αμπελιού πέφτουν, λίγο πριν βάψουν τον κήπο σε κόκκινες βουργουνδί νότες.
- Άνθη – Τα άνθη του εμφανίζονται το καλοκαίρι κι είναι μικρα και πράσινα, μαζεμένα σε λεπτά λαχανί μπουκέτα. Δεν είναι εύκολο να παρατηρηθούν, σιγά σιγά όμως μετατρέπονται σε πλούσια ζουμερά τσαμπιά από απαλές πράσινες, κίτρινες, ροζ, κόκκινες ή και σκούρες μωβ-μπλε ράγες, από επιτραπέζια ή κατάλληλα για κρασί σταφύλια.
- Θέση – Χριεάζεται ηλιόλουστες θέσεις, ή σημεία με ελαφριά σκιά. Φυτέυεται κοντά σε κάποιο στήριγμα πάνω στο οποίο πρόκειται να αναρριχηθεί και σε μέρος με νότια ή δυτική έκθεση.
- Πότισμα – Για καλή παραγωγή καρπών χρειάζεται μέτριο πότισμα, όμως μπορεί να επιβιώσει και με λιγότερο νερό, πράγμα που όμως έχει επίδραση στην παραγωγή των φρούτων.
- Έδαφος – Αναπτύσσεται σε όλους του τύπους εδαφών που έχουν καλή αποστράγγιση, εκτός από εκείνα που είναι όξινα.
- Ανθεκτικότητα – Είναι φυτό ανθεκτικό στην ξηρασία και μπορεί να αντέξει σε χαμηλές θερμοκρασίες μέχρι και τους -15°C.
- Συντήρηση/ Φροντίδα – Για την παραγωγή αρκετών και ποιοτικών καρπών χρειάζεται λίπανση, με ένα κατάλληλο λίπασμα που θα συστήσει ένας γεωπόνος. Την άνοιξη και ανά τακτά διαστήματα, χρειάζεται πρόληψη και έλεγχος για συμπτώματα από μύκητες όπως το ωίδιο. Για να στηριχθεί και να καλύψει το χώρο που θέλουμε βοηθά αρκετά το δέσιμο των βλαστών της σε στηρίγματα όπως πέργκολες ή άλλες κατασκευές. Τα νεκρά κλαδιά ή όσα μεγαλώνουν υπερβολικά, μπορούν να κλαδεύονται αργά το χειμώνα ή νωρίς την άνοιξη, μετά τον τελευταίο παγετό και πριν εμφανιστούν τα φύλλα. Δεν χρειάζεται συχνό κλάδεμα, ωστόσο λίγα κοψίματα βοηθούν να διατηρηθεί στο σχήμα και το μέγεθος που επιθυμούμε.
- Είναι κατάλληλο για πέργκολες, αψίδες, φράκτες και καφασωτά, άκρες τοίχων, γλάστρες και ζαρντινιέρες, διαμορφωμένο σαν μικρό ελεύθερο δεντράκι, σε καλάθια και σε εξοχικούς, νησιώτικους και Μεσογειακούς κήπους, αμπελώνες και παραγωγικούς δενδρώνες.
